Net Sıfırın Anlamı ve Nasıl Doğru Bir Şekilde Elde Edileceği…
Net sıfır karbon emisyonu kavramı, fiziksel iklim biliminden ortaya çıkmıştır. Ancak, sosyal, politik ve ekonomik sistemler aracılığıyla işlerlik kazanır. Bu, karbon dioksit giderimlerinin dikkatli bir şekilde kullanılması ve karbon dengelemelerinin kullanımının etkili bir şekilde düzenlenmesi gerektiği anlamına gelir. Net sıfır, adil bir net sıfır geçişi, sosyo-ekolojik sürdürülebilirlik ve geniş ekonomik fırsatların peşinde koşma anlamına gelen daha geniş sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu olmalıdır.
Net sıfırın, onu iklim eylemi için başarılı bir çerçeve haline getirmek için önemli olan yedi özelliği vurgulanır. Yedi özellik, önden uygulanması gereken emisyon azaltımlarının ve şu anda zor olanlar da dahil olmak üzere tüm emisyon kaynaklarının kapsamının değerlendirilmesi aciliyetini de vurgulamaktadır. Net sıfırın bu yedi yönü, iklim eylemi için bir çerçeve olarak başarılı bir şekilde kullanılması açısından son derece önemli olarak belirlenmiştir. Bunların net sıfır şehirlerin artış ve gelişimiyle de ilgisi vardır:
•Ne kadar erken o kadar iyi. Önden yüklemeli iklim eylemi, yıllar veya on yıllar boyunca uzun vadeli planlama ile birleştiğinde, sıcaklık hedeflerine ulaşmanın en uygun maliyetli ve aynı zamanda yeni bilgiler karşısında en esnek yoldur.
•Kapsamlı olun. Karbon seviyeleri kritik taşma noktalarına ulaştıkça, kısmi emisyon azaltımları yerine kapsamlı emisyon azaltımlarını ele alan planlar gerekli hale geliyor. Önlenmesi daha zor sorunlu alanlar, daha kolay olanlar kadar ele alınmalıdır.
•Erken aşamadaki karbon giderme stratejilerine aşırı güvenmekten kaçının. Bunlar henüz tam olarak anlaşılamamıştır ve iklim değişikliğine karşı “her zamanki gibi iş: alışılmış iş” tavrına olanak sağlayabilir.
•Karbon dengelemeleri için sistemleri yeniden değerlendirin ve iyileştirin. Bu tür sistemler, bilimsel ve teknik yeterlilikleri; çevresel bütünlük; izleme, raporlama ve doğrulama yapıları; ve sosyal ve çevresel etki açısından sorgulanmıştır.
•Sürdürülebilir kalkınma ilkelerini uygulayın. Küresel olarak net sıfıra ulaşmak, çok farklı koşullara sahip alanlarda sosyal, ekonomik ve çevresel hedefleri dengeleyen adil ve doğru geçişlerin uygulanmasını gerektirir.
•Sürdürülebilirlik için geniş stratejilere odaklanın. Şehirler, doğa temelli, biyoçeşitliliğe dayalı ve insan odaklı çözümler aracılığıyla potansiyel olarak birden çok sorunu aynı anda ele alabilir. Küçük çocuğu olan ebeveynlerin, yoksulların, yaşlıların ve engellilerin bir şehri varlıklı ve daha kolay hareket edenlerden farklı deneyimleyebileceğini dikkate almak önemlidir.
•Fırsatları görün. Yeni net-sıfır çözümler ve yenilik, yatırım, yenilenme ve büyüme fırsatlarını içerecek olan
ekonomik değişimleri yönlendirecektir.
Son söz: Küresel ortalama sıcaklıklardaki artışı herhangi bir seviyede sınırlamak, nihayetinde atmosfere karbondioksit salımı ile giderilmesi arasında bir denge gerektirir.
Ülkelerden, şirketlerden ve kuruluşlardan net sıfır taahhütlerindeki artışlar, karar vericilerin bu bilimsel gerçeği giderek daha fazla anladığını göstermektedir.
Bu bakış, net sıfırın ne anlama geldiğine ve nasıl elde edilmesi gerektiğine dair bir dizi yorum sunar. Bu yorumlar, net sıfırı sosyo-politik ve yasal bağlamlara yerleştirirken küresel sıcaklık hedefleriyle tutarlılığı da sağlar. Net sıfırı sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu hale getirmenin, farklı kalkınma
aşamalarına izin vermenin ve sıfır karbon refahını güvence altına almanın mümkün olduğu savunulmalıdır.
Bununla birlikte, bazı açık kısıtlamalar vardır. Net sıfır taahhütleri, acil ve kapsamlı emisyon kesintilerine bir alternatif değildir. Gerçekten de net sıfır, zorlu emisyon kaynaklarının ortadan kaldırılmasına şimdiye kadar olduğundan daha fazla odaklanmayı gerektiriyor. Net sıfırdaki “net” esastır, ancak sosyal ve çevresel bütünlüğe duyulan ihtiyaç, hem karbondioksit giderme hem de karbon denkleştirmelerinin kapsamı, zamanlaması ve yönetişimi üzerinde kesin kısıtlamalar getirmektedir.
Tüm bu yönler henüz yeterince anlaşılmamıştır. Net sıfırın sosyo-politik yorumu bu nedenle aynı zamanda zengin bir araştırma gündemidir ve termodinamik, iklim bilimi, biyoloji ve jeolojiden antropoloji, hukuk ve ekonomiye kadar pek çok disiplinden girdi gerektirecektir.
Net sıfırı yanlış almanın açık riskleri vardır. Bununla birlikte,
küresel sıcaklık dengelenecekse, bilim hiçbir alternatif
bırakmaz.
Doğru yorumlanır ve iyi yönetilirse net sıfır, iklim değişikliği
için etkili bir eylem olabilecektir.
Özlü söz:
“İklim değişikliği, bugün karşı karşıya olduğumuz en ciddi sorun, terörizm tehdidinden bile daha ciddi.” David King
Saygılarımla.
Prof. Dr. Ali GÜNGÖR / Editör
