Karbonsuzlaştırma (Decarbonization)
Son yıllarda, karbon emisyonları küresel bir çevre sorunu haline gelmiştir. Ekonomik kalkınma ve sanayileşmeye eşlik eden karbon emisyonlarını en aza indirirken, artan enerji talebinin nasıl karşılanacağını keşfetmeye gereksinim vardır. İklim değişikliğine yanıt olarak, giderek daha fazla karbondioksit azaltma hedefi öneriliyor. Bununla birlikte, bu azaltma hedeflerinin enerji tedarik yapıları, bölgesel kirlilik emisyonları, enerji güvenliği ve enerji sistemi maliyetleri üzerinde etkileri vardır. Temiz enerjinin verimli kullanımı yoluyla, karbon emisyonları, enerji sistemi maliyetleri ve kirlilik emisyonları azaltılırken, istihdam fırsatları artırılabilir ve enerji güvenliği geliştirilebilir. Bu nedenle temiz enerji, düşük karbon gelişiminde önemli bir rol oynar.
Sanayileşme, ekonomik büyümedeki artışı teşvik etmek için önemli bir araç oluşturur, ancak aynı zamanda çok fazla CO2 emisyonuna yol açma potansiyeline sahiptir.
Bazı ampirik çalışmalara göre, sanayileşmenin toplam faktör karbon performansı üzerindeki etkisi negatiftir ve yüksek emisyonlu geleneksel enerji kaynaklarına bir alternatiftir. Enerjiye bağlı karbon yoğunluğundaki düşüşün önemli bir nedeni, enerji yoğunluğundaki düşüştür. Ancak, tek başına enerji yoğunluğunu azaltmaya odaklanan politikalar, genellikle karbon yoğunluğunu daha da azaltmak için yeterli değildir. Birincil enerji karışımındaki değişiklikler karbon yoğunluğunu azaltabilir. Bu nedenle, sanayileşmenin karbon performansı toplam faktörü üzerindeki bu etkisini azaltmak için temiz enerjinin aracı veya düzenleyici bir değişken olarak kullanılabileceği umulur. Kullanımı, esas olarak karbon performans toplam faktörünü artırır ve bu nedenle daha fazla dikkat gerektirir. Bu nedenle, temiz enerjinin oynadığı önemli rolün daha derinden anlaşılması, özellikle dünya artık her zamankinden daha şiddetli iklim kriziyle karşı karşıya olduğu son zamanlarda, uygun politikalar geliştirilmelidir.
Günümüzün en önemli konu başlıklarından olan “karbonsuzlaştırma”, uluslararası araştırma ve kongrelerde de ele alınan güncel bir başlık. ASHRAE 25-27 Ekim 2023’de “Decarbonization Conference for the Built Environment” konulu bir konferans düzenliyor.
2023-2024 ASHRAE Başkanı Ginger ScoggIns, kongre tanıtımı duyurusunda konferans amacını açıklarken: “Bu konferansın amacı, bina tasarımı, inşası, işletilmesi, mülkiyeti ve yönetiminin tüm yönlerinde çalışan kişileri, bir bütün olarak inşaat endüstrisinin, binaların küresel iklim krizleri üzerindeki etkisini nasıl iyileştirebileceğini ele almak için aynı odaya getirmektir. Bina tasarımı, inşaatı ve işletimi, toplam küresel karbon emisyonlarının yaklaşık %40’ına katkıda bulunduğundan, binaların etkisini ele almak için ileriye dönük bir yol geliştirmek amacıyla hep birlikte çalışmamız zorunludur.” ifadelerini kullanmıştır.
Konferans teknik programında ele alınan bazı alt konu başlıkları aşağıdaki gibidir:
•Dekarbonizasyon Etkenleri: Yönergeler, Standartlar ve Yönetmelikler
•Düşük Karbon Operasyonlarına Ulaşma Stratejileri
•Dekarbonizasyon 101: Önlemler, Metrikler ve Terminoloji
•Alınan Dersler: Yeni İnşaat Vaka Çalışmaları
•Dekarbonizasyon Politikasının Etkileri ve Boşlukları
•Düşük Karbonlu Binalara Giden Yolunuzu Güçlendirmek
•Düşük Karbonlu Binaların Tasarlanması ve İnşası
•Başarılar ve Başarısızlıklar: Mevcut Binalar Vaka Çalışmaları
Salt bu konferans ve konuları karbonsuzlaştırmanın önemini vurguluyor.
İnşaat sektörü, başta enerji sektörü olmak üzere diğer sektörlerle iç içe geçmiş bir sektördür. İnşa edilmiş çevrenin karbondan arındırılması, yeni ve mevcut binalar için farklı yaklaşımlar gerektirecektir. Binaları besleyen gücün karbondan arındırılmasına ek olarak, birçok ısıtma ve soğutma sisteminde enerji verimliliği önlemlerinin alınmasını gerektirecektir. Binaların inşası ve yönetimi ile teknoloji tedarikinde yer alan özel sektör, bizi net sıfır
bina sektörüne getirmek için ihtiyaç duyulacak çözümlerin belirlenmesinde ve uygulanmasında büyük rol oynayacaktır.
Son Söz: Dünya ülkelerinin karbonsuzlaştırma içerikli her geçen kötü yönetilen bir yıl geçirmesi, Dünyamızı daha yaşanılmaz bir sürece adım adım yaklaştıracaktır. Sektör olarak karbonsuzlaştırma ve çevre dostu uygulama ve teknolojilere gereken ilgiyi göstermek bir zorunluluktur.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. M. Levent Kurnaz’ın ifadeleriyle: “Küresel ısınmanın önüne geçmek mümkün ama eskiye döndürmek mümkün değil. Daha kötü olmasını engelleyebiliriz ama daha iyi olması en azından yakın vadede çok mümkün değil. Birkaç yüzyıl sonra biz şu anda bir şeyler yapmaya başladığımızda sıcaklıklar düşmeye başlayabilir ama şimdiye kadar yaptığımız kötülüklerle sıcaklıklar bugün dursak bile daha da artmaya devam edecek. Kömür, petrol ve doğal gazdan vazgeçeceğiz, tek çaresi bu. Geri kalan her şey detay.”
Saygılarımla.
Prof. Dr. Ali GÜNGÖR
Editör
