Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) Nedir?
En basit tanımla; fertlere, emek piyasasında geçerliliği olan bir işi yapabilmeleri için, gerekli mesleki bilgi ve davranışları kazandıran eğitim kurumudur.
01 Ocak 2022 tarihi itibariyle tüm meslek liseleri Mesleki Eğitim Merkezi olmuştur. Program kapsamında Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) öğrencilerini istihdam edecek firmalar, devlet tarafından maaş, SGK ve vergi teşviklerinden faydalanabilecektir.
6764 sayılı kanun ile çıraklık eğitimi zorunlu eğitim kapsamına alınmıştır.
Çıraklık eğitimi örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınarak mesleki eğitim merkezleri Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlanmıştır.
Çıraklık eğitiminin örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınması ile ekonomimizin temel yapı taşı olan işletmelerin çırak ihtiyacının karşılanması ve çırak öğrencilerimizin ahilik kültüründen gelen usta çırak ilişkisiyle mesleklerini işbaşında öğrenmeleri amaçlanmıştır.
Milli Eğitim Temel Kanunu Madde 26: Ortaöğretim; ilköğretime dayalı dört yıllık zorunlu örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki eğitim merkezlerinin tümünü kapsar. Bu okul ve kurumları bitirenlere, bitirdikleri programın özelliğine göre diploma verilir. Ancak mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin diploma alabilmeleri için Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen fark derslerini tamamlaması zorunludur.
Mesleki Eğitim veren Okullar;
1) Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri
2) Çok Programlı Anadolu Liseleri
3) Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri
4) Mesleki Eğitim Merkezleri
MESEM’in Meslek Liselerindeki Öğrenimden Farkı Nedir?
Sonuç olarak kazanımlar aynı olmakla birlikte meslek lisesi öğrencisinin okulda aldığı eğitimi MESEM öğrencisi ağırlıklı olarak işletmelerden almaktadır. Çıraklık eğitimi alan bu öğrenciler fark derslerini tamamlayarak Meslek Lisesi Mezunu olmaya hak kazanırlar. Mesleki eğitim merkezi mezunları “Ustalık Belgesi” ile “Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Diploması” alarak kendi iş yerlerini açabilirler.
Okulların Bu Sistemde Üstlendiği Rol Nedir?
Çıraklık Eğitimi; okulda verilen teorik eğitim ile işletmelerde yapılan pratik eğitimin bir bütünlük içerisinde uygulandığı, bireyleri bir mesleğe hazırlayan, mesleklerinde gelişmelerine olanak sağlayan ve belgeye götüren eğitimdir.
Çıraklar haftada;
•1 veya 2 gün okulda teorik eğitim,
•4 veya 5 gün işletmelerde pratik eğitim alırlar.
“İzmir Konak Çınarlı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme Bölümü’ne son bir yılda kaydolan 30 öğrenci iklimlendirme sistemleri dalı, ısıtma sıhhi tesisat dalı ve soğutma sistemleri alanında MESEM kapsamında öğrenim görüyor. Yine son bir yılda diğer meslek bölümlerine de kaydolan öğrencilerimizde oldu. Bu doğrultuda okulumuzda toplamda MESEM kapsamında öğrenim gören 190 öğrencimiz bulunmaktadır.”
Öğrencilerin MESEM’e Kayıt Yaptırabilmesi için Sahip Olması Gereken Diploma vb. Gereklilikler Nelerdir?
•En az ortaokul veya imam hatip ortaokulunu bitirmiş olmak.
•Sağlık durumu ilgili mesleğin öğrenimine elverişli olmak. Bu durum gerektiğinde sağlık/sağlık kurulu raporuyla belgelendirilir.
•Kayıt olacağı meslek dalı ile ilgili bir iş yeriyle sözleşme imzalamak (Sözleşme imzalanacak iş yerinde “Usta Öğreticilik Belgesine” sahip bir usta bulunması gerekir).
•Kayıt için min. veya max. yaş sınırı yoktur.
•Öğrenci kayıtları yıl boyu devam eder.
Mevcutta Herhangi Bir Lise Diploması Olan Kişiler de Başvuru Yapabilir mi?
Lise mezunu öğrenciler de başvurabilir.
MESEM Çıraklık Eğitimi için Öğrenci Yaş Sınırı Nedir?
Daha önce çıraklık eğitimi için 19 yaş sınırı uygulanırken şu anda min. veya max. yaş sınırı kaldırılmıştır.
Öğrenciler MESEM’e Nasıl Başvuralabilir?
•Başvuru şartlarını taşımak koşuluyla, mevcutta bir işletmede çalışanlar veya işletmede çalışmayıp mesleki eğitim almak isteyen adaylar kimlik bilgileriyle birlikte en yakın mesleki eğitim merkezine veya mesleki ve teknik anadolu lisesine bizzat müracaat edebilir.
•Herhangi bir işletmede çalışmayanlar; mesleki eğitim merkezleri tarafından meslek seçimi ve işletme bulma konusunda rehberlik ve yönlendirme hizmeti alabilirler.
•Mesleki eğitim merkezine kayıt; okul, işletme ve öğrenci/veli (18 yaşından küçük adaylar için) arasında “işletmelerde mesleki eğitim sözleşmesinin” imzalanmasıyla başlar.
•Öğrenci e-MESEM sistemine okul tarafından kaydedilir.
•Öğrenci kayıt olduğu andan itibaren meslek hastalıkları, iş kazalarına karşı sigortası ile maaşı başlar, öğrenim süresi boyunca devam eder.
Firmaların Öğrenci İstihdam Edebilmesi için Gerekli Bir Şart Var Mıdır?
Firmaların öğrenci istihdamı sağlayabilmeleri için öğrencilerin müfredat programının %80’ini uyguluyor olması yani öğrencinin çıraklık eğitimi aldığı konu ile ilgili faaliyetleri yapıyor olması gereklidir. Ayrıca işyerinde usta eğiticilik belgesine sahip işyeri sahibi veya çalışan personelin olması gerekmektedir.
Firmalara Verilecek Destek Miktarı ve Süresi Nedir?
Destek miktarı ve süresi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tespit edilmektedir. Aday çırak, çıraklar, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerin sigorta primleri Bakanlık tarafından karşılanır. (İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası) Bu sigorta emekliliğe esas teşkil etmez. 9, 10, 11. sınıf öğrencileri için asgari ücretin %30’u, 12. sınıf öğrencileri için ise %50’si oranında işletmeye destek verilir.
Halihazırda Bir İş Yerinde Çalışan Kişi Baş Vurursa Çalıştığı Firma Destekten Yararlanabilir Mi?
Firma öğrenci kayıdı için yeterli kriterlere sahipse tabi ki firma destekten faydalanabilir.
Firma ve Öğrenci Arasında Oluşabilecek İhtilaflarda Nasıl Davranmalı? Sözleşmede Bağlayıcı Kurallar Var Mıdır?
Sözleşmede iş akdinin sona erdirilebilmesi için her hangi bir bağlayıcı hüküm bulunmuyor. Öğrenci veya işletme tek taraflı sözleşmeyi iptal hakkına sahiptir.•
