Avrupa ısı pompası sektörü, 2023’e ilişkin ilk satış rakamlarının endişe verici bir düşüş göstermesinin ardından daha tutarlı hükümet desteği yapılması için çağrıda bulundu. Avrupa Isı Pompası Birliği (EHPA-European Heat Pump Association), daha güçlü ve daha tutarlı politikalar olmadan, AB’nin 2030 yılına kadar 60 milyon ilave ısı pompası hedefine ulaşılamayacağı konusunda uyardı. 2022’deki olağanüstü satışların ardından 2023’ün ilk satış rakamlarında endişe verici bir düşüş gösterdiği söyleniyor, bunun da daha büyük bir düşüş eğiliminin göstergesi olduğu düşünülüyor.
Örneğin İtalya’da 2022 yılının ilk yarısı ile 2023’ün ilk yarısı karşılaştırıldığında satışlar %34 düştü. Finlandiya’da düşüş %17 oldu. Polonya’da düşüş %6 oldu ancak mevcut eğilim, ikinci çeyrekten sonraki satışlarda 2022’ye kıyasla düşüşün %20-30’a kadar çıkacağını gösteriyor.
Satış verileri, son kullanıcıların aldığı miktar değil, montajcılara ve distribütörlere satılan ısı pompalarına ilişkindir. Distribütörler tarafından geçen yıl sipariş edilen ve 2022 yılı satışı olarak sayılan ısı pompaları, depo stoklarında son kullanıcı siparişlerini bekliyor.
Politika değişikliği
EHPA, satış rakamlarındaki düşüş için hükümet politikalarındaki değişiklilerin, özellikle ısı pompası alımlarına yönelik sübvansiyonlar ve destekler üzerindeki etkisini suçluyor. Elektrik fiyatları yüksek kalırken, gaz fiyatları da yeniden düştü. EHPA, “Elektrik ve gaz fiyatları arasındaki oranının düşmesi gerekiyor” dedi.
EHPA İtalya’da, destek planı başvuru kriterlerinin önemli ölçüde sıkılaştırıldığını ve programın daha az cömert hale getirildiğini ve hatta projelerin iptal edilmesine yol açtığını bildirdi. “Programda yapılan değişiklik tüketicilerin kafasını karıştırdı ve yön bulma konusunda eksik bıraktı” diyor.
Satışların İskandinav ülkeleri dışındaki ülkelere göre yüksek olduğu Finlandiya’da bu düşüş, enerji fiyatlarındaki şokların ardından piyasanın normalleşmesine, yüksek faiz oranlarına, ekonomik belirsizliğe ve yeni inşaat projelerindeki yavaşlamaya bağlanıyor.
Polonya’da değişen enerji fiyatları (gaz fiyatının dört katı olan elektrik fiyatı), tedarik zinciri sorunları ve tutarsız hükümet politikalarının satışları etkilediği söyleniyor; satışlar 2023’ün ikinci çeyreğinde ilkine göre daha düşüktü. EHPA’ya göre artık, ortalama bir Polonya evinde fosil yakıtlı ısıtma kullanmak ısı pompası kullanmaktan daha ucuz.
Tehdit
EHPA Genel Sekreteri Thomas Nowak “2022’de önlerinde net bir yol gösteren güçlü politikalar ve harika satışlarla, ısı pompası üreticileri üretim kapasitesine büyük yatırım yaptı. Mevcut durumda ise ani politika değişiklikleri ve olumsuz elektrik/gaz fiyatı oranları son kullanıcıların güvenini sarstı” diye açıkladı.
“Bu durum, AB’nin önemli bir net sıfır endüstrisi olan ısı pompası sektörü için ciddi bir tehdit oluşturmanın yanı sıra, Avrupa’yı net sıfıra ve enerji bağımsızlığına giden yolda yavaşlatıyor.”
Nowak, Avrupa Komisyonu’nu yaklaşan ısı pompası eylem planını hızlandırmaya, talebin ve karşılanabilirliğinin uzun vadeli istikrarı ile temiz ısıtma çözümlerini sağlamaya yönelik tedbirleri merkeze almaya çağırdı. “Bu önlemlerin daha sonra ulusal düzeyde tekrarlanması gerekiyor” diye ekledi.
Isı pompası sektörünün uyarısı, iki günlük bir etkinlik olan AB Isı Pompası Forumu’ndaki birçok katılımcının da görüşlerini yansıtıyor.
