1967 yılında kurulan ve İklimlendirme sektöründeki yarım asırlık üretim ve pazarlama deneyimi süresince bir çok ilkin yaratıcısı, inovatif fikirlerin öncüsü ve uygulayıcısı olan firmalardan İmas, İzmir’deki modern fabrikasında üretime devam ediyor. Bir yandan Dünya standartlarındaki teknolojisi ve yetenekleri bakımından ülkemizin önde gelen tesisleri arasında gösterilen fabrikası ile iklimlendirme sektöründe faaliyet göstermeye devam ederken bir yandan da müşterilerinin beklenti ve ihtiyaçlarını eksiksiz bir şekilde karşılamak amacıyla uluslararası ortaklıklar kurmayı sürdürüyor.
Bu sayımızda, sektörün bugün geldiği durum ile ilgili kısa bir değerlendirme yapmak ve güncel gelişmeleri paylaşmak amacıyla İmas A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Telat MUŞKARA konuğumuz oldu.
İmas’ın kuruluş öyküsünü ve şu anda gerçekleştirdiği faaliyetleri bizlerle paylaşabilir misiniz?
Turan MUŞKARA ve arkadaşları tarafından kurulan Eklo Şirketi, klima, soğutma, havalandırma, ısıtma, fuel-oil ve mazot taşımacılığı ve dağıtım konularında çalışarak Türkiye’de bilinen bir kuruluş haline geldi.
Copeland soğutma kompresörleri, Amerikan Typhoon klima cihazları, İtalyan Thermonafta brülörleri, İtalyan Falconi asansörleri, Amerikan sporlan soğutucu akışkan kontrol elemanları ithalatına başladı. Danfoss otomatik kontrol vanalarından önemli miktarda satmayı başardı.
Türkiye’de brülör, asansör, klima cihazı, su soğutma kulesi talebinin artması üzerine Eklo Koll. Şti. Ortakları başka ortaklar ile birlikte imalat yapmak üzere 1967’de İmas A.Ş.’yi kurdular. İzmir’de Gaziemir bölgesinde bir arazi alıp fabrika inşa edip imalata başladılar. Bu dönemde satış ofisi ise Çankaya Gazi Bulvarı üzerindeydi.
Thermonafta ile anlaşma yapılarak %85 yerli girdilerle brülör seri imalatına başlandı. Bu dönemde brülör imalatının yanı sıra akaryakıt satışı da gerçekleşti.
Amerikan Typhoon marka klima cihazları kısmen yerli girdilerle imal edildikten hemen sonra İmas tarafından kendi tasarımı yaratılarak Tayfun markası ile üretimine devam etti.
Bunların yanı sıra aynı yıllarda kendi markası ile su soğutma kulesi, fan coil üniteleri ve su soğutma grubu imalatına da başladı. 1969 yılında Danfoss soğutma devresi ekipmanlarının satışını yapmaya başladı.
İtalyan Falconi asansörleri ile anlaşma sağlayarak Türkiye’de ilk yürüyen merdiven üretimini gerçekleştirdi ve ilk siparişi Adana – Sürmeli Otel’ine oldu. 1978’deki siyasi ve ekonomik durumlardan İmas A.Ş. de olumsuz etkilendi. İmalatını durdurmak ve sadece ticari faaliyet göstermek zorunda kaldı.
1979 yılında Amerikan Sporlan soğutma devresi ekipmanlarının ve otomatik kontrol vanalarının mümessilliğini yaptı.
İmas A.Ş. İzmir’de yer alan Şehitler Caddesi’ndeki adresine taşındı ve imalat faaliyetlerine burada devam etti. Ancak brülör ve asansör imalatına son verdi. Soğutma grubu imalatına devam ederek ilk soğutma grubu ihracatını Suudi Arabistan Mekke Redwan Redy Mix’e gerçekleştirdi.
Tayfun marka klima cihazı imalatına devam etti. Su soğutma kulesi ve fancoil üniteleri imalatına başladı. İtalyan Nicotra Spa firmasından rotor ithal ederek vantilatör imalatına ve daha sonrada vantilatörleri Nicotra’dan ithal ederek Türkiye pazarında satışına başladı.
1984 yılında ortaklar ayrılma kararı aldılar. İki büyük ortaktan biri Eklo Koll. Şti.’ni Turan Muşkara ise İmas A.Ş.’yi aldı. Küçük ortakların hisselerini satın alması ile İmas firması tamamen Muşkara ailesinin yönetimine geçti. 1988’lerin başında Türkiye’deki ilk ısı eşanjör üreticisi Turboterm’in kurucu ortaklarından oldu. 1988’de İmas A.Ş. Alman Copeland firmasının Türkiye mümessili oldu.
İmas A.Ş. İtalyan Climaveneta Spa firması ile 2011 yılına kadar sürecek olan Türkiye mümessilliği süreci başladı. 20 yılda, 3.000’in üzerinde Climaveneta cihaz satışı yapıldı.
90’ların başında Alman Wieland bakır borularının Türkiye temsilciliğine başladı.
1995 yılında İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’ndeki fabrikasına taşındı. Vinç tipi klima cihazı, hassas kontrollü klima cihazı, su soğutma kulesi, ısıtma apareyleri, özel tip fan coil üniteleri ve soğutma grupları mevcut imalatlarına eklendi.
Türkiye genelinde yetkili servis ağını kurdu ve ürünlerini İmas güvencesi altına aldı.
2003 yılında İmas A.Ş., kurucusu olan Turan Muşkara’yı son yolculuğuna uğurladı. Turan Muşkara anısına Ege Orman Vakfı tarafından Urla-Uzunkuyu ormanlarına 1023 fidan dikildi.
2008 yılında üretim faaliyetlerini arttırmaya yönelik yeni makina alımları yaptı.
İmas olarak bizler, ticari, endüstriyel, kurumsal binalar ve konutlar için soğutma, iklimlendirme ve havalandırma alanlarında yenilikçi ürünler ve çözümler sunuyoruz. İklimlendirme konusundaki uzmanlığımız, deneyimimiz ve küresel vizyonumuz ile teknoloji ve mühendisliği birleştiriyor; müşterilerimizin çalıştığı, yaşadığı alanlardaki havayı ve üretim prosesindeki ürünün kalitesini arttırıyoruz.
İklimlendirme sektöründeki yarım asırlık üretim ve pazarlama deneyimimiz süresince bir çok ilkin yaratıcısı, inovatif fikirlerin öncüsü ve uygulayıcısı olduk.
İklimlendirme sektöründe, müşterilerimizin beklenti ve ihtiyaçlarını eksiksiz bir şekilde karşılamak amacıyla uluslararası ortaklıklar kuruyoruz. Distribütörü olduğumuz dünya markaları, Nicotra Gebhardt ve Bluebox ile çağın değişen hızına ayak uyduruyor, yenilikçi ve teknolojik ürünler ile müşterilerimizin ilerlemesine doğrudan katkı sağlıyoruz.
İmas olarak, dünya çapındaki en son teknolojileri kullanarak hizmetlerimizi en üst seviyeye taşıyor; kaliteyi, istikrarı, başarıyı ve hizmet aşkını hedef alan ilkelerimizle büyümeye devam ediyoruz.
İmas’ın ürün grupları, AR-GE ve sürdürülebilirlik faaliyetleri hakkında bilgi verebilir misiniz?
2014 yılında taşındığımız 16.000 m2 lik Torbalı fabrikamızda, hava ve su soğutmalı endüstriyel tip klima cihazları, radyal veya aksiyal fanlı açık ve kapalı tip su soğutma kulesi, hassas kontrollü klima cihazları, su soğutma grupları, ısıtma ve soğutma apareyleri üretiyoruz. Dünya standartlarındaki teknolojisi ve yetenekleri bakımından ülkemizin önde gelen tesisleri arasında gösterilen fabrikamız, iklimlendirme sektöründe, bu yelpazede ürün üretebilen ender tesislerden biri olma özelliğine sahiptir.
AR-GE konusunda son 3 yıldır firmamızın yoğun yatırımları olmuştur. Öncelikle su soğutma kulesi üretimi konusunda ürün çeşitliliği kazanmakla başladık. Akabinde kurduğumuz test merkezinde ürünlerin verim ve kapasitelerinin doğruluğundan emin olarak ve dünyada kabul görmüş CTI belgesi edinildi. Bununla beraber su soğutma gruplarının yerli tasarım ile üretimi konusunda çalışmalarımız devam etmektedir.
İklimlendirme sektöründe faaliyet gösteren bir firma olarak, Türkiye’de sektörün gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye sıcak bir Ülke. Genel kanaat ileride daha da sıcak bir bölge olacağı yönündedir. 1960-1980 yılları arasında yaz aylarında serinletme işleri genelde bir lüks olarak görülürdü. Daha sonraki yıllarda bu konunun bir ihtiyaç olduğu anlaşıldı. İş yerlerinde kişilerin performansları üzerindeki çok olumlu etkileri dikkate alındı. Netice de Türkiye’de iklimlendirme klima sektörü 1970-1980’den sonra hızla gelişmeye başladı ve pazar büyüdü. Pek çok firma irili/ufaklı bu konuya girdi. Güzel bir rekabet başladı. İthalata dayalı bir sektör haline geldi. Az sayıda firma imalat yaparken genelde sistemler komple ithal ediliyordu.
Klima Santrali, Su Soğutma Kulesi imalatçıları, yerli imalatın lokomotifi oldular. 2000-2010 yıllarından sonra ise her kapasitedeki klima cihazları, küçük ve orta boy chiller grupları da yerli olarak imal edilmeye başlandı. Kaliteleri Avrupa ve Amerika’da imal edilenlerden aşağı değildir. İstikbal vaat eden bir sektör olarak görülüyor.
Son dönemde dünya çapında yaşanan gelişmeler özelinde değerlendirildiğinde pandemi sürecinin iklimlendirme sektörüne yansımaları hakkında neler söylersiniz?
Pandemi süresi boyunca tüm ülkelerde firmaların cirolarının çoğunda azalma gözlemlendi. Bu durum işsizliği artırdı ve yatırımları çok azalttı veya çok yavaşlattı. Yavaşlayan yatırımlar, yenilenmeyen cihazlar klima/iklimlendirme sektörünü de olumsuz etkiledi. Bu durum iklimlendirme sektöründeki firmaların, özellikle Türkiye’de, banka ve piyasa borçlarını artırdı.
Önümüzdeki yıl için hedefleriniz nelerdir?
Önümüzdeki yıl AR-GE çalışmalarımızı daha yüksek bir standarda çıkarmak istiyoruz. Borçlanmadan, ciromuzu döviz bazında %15 arttırmayı, personelimizi eğitmek ve idari kısımda daha profesyonel bir sisteme geçmeyi hedefliyoruz. Ürünlerimizin çeşidini artırmıştık.
Bu yeni çeşitlerin önünü açmak için de uğraşacağız.
Pandemi nedeniyle iklimlendirme ve soğutma sistemlerinde yeni ürünler geliştiriliyor. İmas’ın bu konudaki çalışmaları hakkında bilgi verebilir misiniz?
Bu dönemde geliştirilen pek çok endüstriyel ya da bireysel hava temizleme sistemi mevcuttur. İmas olarak bu ürünlerin fanlarının tedarik noktasında çalışmalarımız vardır.
Sektörde faaliyet göstermek isteyen genç girişimcilere tavsiye ve önerileriniz nelerdir?
Sektörün yaşaması, gelişmesi ve Türkiye’nin yaşaması, gelişmesi için genç girişimcilere çok ihtiyacımız var. Termodinamik konusunu iyi anlamış her mühendisimiz bu sektörde girişimci olabilir. Ancak ilk önce 3-5 yıl bu sektörde çalışan bir firmada görev alarak piyasa ve rekabet gerçeklerini görmeleri gerekir. Sadece çalışmak ile kalmayıp başarılı olmaları da lazımdır. Kendilerine ait bir firma kurma zamanı gelince dikkatli olmalıdırlar. Sermaye sorunu çözülmeden bu işe girmemelerini tavsiye ederim.
Piyasaya veya bankaya borçlanarak kurulan firmaların önemli bir kısmı ödemelerin aksaması sebebi ile kapanmakta, borçlarını ödeyemeyecek duruma düşmektedirler. Ben genç girişimcilere kuracakları firmalarda, Türkiye’deki iyi üniversitelerin İşletme Fakültelerinden iyi veya pek iyi derece ile mezun olmuş kişilerden birini işe almalarını tavsiye ederim. İşletme fakülteleri borç/kredi/ciro oranlarının nasıl olması gerektiğini anlayan, bilen gençleri yetiştiriyor. Mali planlama için gereklidirler, ayrıca finansman konusunu da bilirler.
Son olarak söylemek istedikleriniz nelerdir?
Sektörümüzdeki küçük ve orta ölçekteki firmalara borçlanmamalarını, firma sahiplerinin şirketten sürekli olarak özel ihtiyaçları için para çekmemelerini tavsiye ederim. Bunu yapmak zordur ama mümkündür. Unutmayınız firmanız iyi ve sağlıklı ise siz de iyisinizdir.
ESSİAD kısıtlı imkânlarına rağmen çok iyi çalışmaktadırlar. Çok değerli kişiler başkanlık yapmakta, yönetim özveri ile çalışmaktadır. Üyelerini gerekli konularda bilgilendirmekte hatta bir dayanışma sağlamaktadır. Çok iyi projeleri hayata geçirmişler ve bir yenisi için de uzun süredir uğraşmaktadırlar.
Tüm ESSİAD başkanlarına ve yöneticilerine yaptıkları ve yapacakları için teşekkür ederim.
