Advertisement
 
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • Haberler
    • Soğutma
    • Isıtma
    • İklimlendirme
    • Yalıtım
    • Otomasyon
    • Enerji
    • Mekanik Tesisat
    • Genel
  • Dergi
    • Kurullarımız
    • Makale Fihristi
      • Hakemli Makaleler
      • Bilimsel Makaleler
      • Konuk Yazarlar
    • Yazım Kuralları
    • Okur Anketi
  • Teknik Yayınlar
  • KVKK
    • KVKK Aydınlatma Metni
    • KVVK İşlenmesi Korunması Saklanması
    • Çerez Politikası
    • Veri Sahibi Başvuru Talep Formu
  • Reklam
  • Abone Ol
  • İletişim
Sonuç Yık
Tüm Sonuçların Görüntüle
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • Haberler
    • Soğutma
    • Isıtma
    • İklimlendirme
    • Yalıtım
    • Otomasyon
    • Enerji
    • Mekanik Tesisat
    • Genel
  • Dergi
    • Kurullarımız
    • Makale Fihristi
      • Hakemli Makaleler
      • Bilimsel Makaleler
      • Konuk Yazarlar
    • Yazım Kuralları
    • Okur Anketi
  • Teknik Yayınlar
  • KVKK
    • KVKK Aydınlatma Metni
    • KVVK İşlenmesi Korunması Saklanması
    • Çerez Politikası
    • Veri Sahibi Başvuru Talep Formu
  • Reklam
  • Abone Ol
  • İletişim
Sonuç Yık
Tüm Sonuçların Görüntüle
Soğutma dünyası
 
Anasayfa Dergi

Teknik / HFO Soğutkanlarının Kodları, Dr. Kadir İsa Friterm Akademi

ESSİAD Tarafından ESSİAD
24 Kasım 2022
İçinde Dergi, Teknik
8 1
0
125
Görüntüleme
Facebook'ta PaylaşLinkedin'de PaylaşTwitter'da Paylaş
Dr. Kadir İsa Friterm Akademi

1234yf, 1234ze(Z) veya 1234ze(E) gibi kodlar içeren HFO (hidroflorolefin) soğutkanlardan bahseden teknik yazılarla karşılaşmışınızdır. Bu tür kodlamaları çözme konusunda sıkıntı yaşamakta iken, Carter Stanfield’in Fundamentals of HVACR isimli blogundaki bir yazısında tüm sorularımın cevaplarını buldum. Sizler için de yararlı olabileceği düşüncesiyle paylaşmak istedim.

HFO Nedir?

Öncelikle, HFO’nun ne olduğuna bir bakalım. HFO, iki karbon atomu arasında çift bağ bulunan bir HFC (hidroflorokarbon)’dir. Kimya derslerinden karbonun dört valansa (değerlik) sahip olduğunu hatırlayabiliriz. Bir atomun en dış kabuğundaki elektronlara valans elektronları denir. Valans elektronları çekirdeğe zayıf olarak bağlı olmakta ve ait oldukları elementlerin özelliklerini belirlemektedir. Elementler en fazla sekiz adet olan valans elektronlarının sayısına göre periyodik çizelgede sekiz grup halinde yer alırlar. Valans elektronları sayısı sekiz olan grupta yer alan elementler dışarı ile etkileşime girmeyen kararlı bir yapıdadır. Valans elektronları sayısı sekizden farklı olan elementler ise, dışarı ile elektron alışverişine girerler [1].

Şekil 1.Metan valans bağı [1]
Bazı atomlar valans elektronlarını diğer bir ya da daha çok atomla paylaşarak ortaklaşa kullanırlar. Böylece, ikişer elektrondan oluşan köprüler yardımıyla dış yörüngelerini kararlı duruma getirirler. Paylaşılan (-) yüklü elektronlarla (+) yüklü atom arasında valans bağı oluşur. Metan molekülü bu bağa örnek verilebilir (Şekil 1). Mümkün olan en fazla sayıda atoma bağlı olanlar doymuş olarak adlandırılırlar. HFO’lar gibi doymamış hidrokarbon molekülleri, iki karbon atomu arasında çift bağa sahiptir. Çift bağ, bir çift karbon atomu arasında iki bağ kullanıldığından, molekülde bir atom eksiği olduğu anlamına gelir. Başka bir deyişle “doymamış” [2].

Kod Sistemi

Soğutkan rakam kodunun ilk dört rakamı, sırasıyla:

•Çift bağların sayısı,
•Karbon atomlarının sayısı,
•Hidrojen atomlarının sayısı
•Moleküldeki flor atomlarının sayısıdır.

Bununla birlikte, bu atomların düzenlenebileceği birçok yol vardır ve aynı bileşenlerin farklı düzenlemeleri, farklı fiziksel özelliklere sahip farklı soğutkanlar oluşturur. Son iki veya üç harf, atomların molekülde nasıl dizildiğini açıklar.

İlk Rakam: HFO numaralandırma sistemindeki ilk rakam, çift bağların sayısını tanımlar. Yazının kaleme alındığı an itibarıyla birden fazla çift bağı olan herhangi bir HFO soğutkan ticari olarak kullanımda değildir. Bu nedenle tüm HFO soğutkanlar 1 rakamı ile başlar. R1234ze(Z)’nin başlangıcındaki 1, molekülün bir adet çift bağa sahip olduğunu gösterir.

İkinci Rakam: İkinci rakam, karbon atomu sayısından bir eksiğini ifade eder. R1234ze(Z)’deki 2, molekülün üç karbon atomuna sahip olduğunu gösterir (Karbon atomu sayısı (3) – 1 = 2).

Üçüncü Rakam: Üçüncü rakam, hidrojen atomlarının sayısına bir eklenerek bulunur. R1234ze(Z)’deki 3, molekülün iki hidrojen atomuna sahip olduğunu gösterir (Hidrojen atomu sayısı (2) + 1 = 3).

Dördüncü Rakam: Dördüncü rakam, flor atomlarının sayısına eşittir. R1234ze(Z)’deki 4, molekülün dört flor atomuna sahip olduğunu gösterir.

İlk Küçük Harf: HFO soğutkanlar, üç karbon atomuna sahip propilen bazlıdır. İlk küçük harf ortadaki karbon atomuna bağlı atomun türünü ifade eder.

•Klor için x,
•Flor için y,
•Hidrojen için z.

R1234ze(Z)’deki küçük z harfi, orta karbona bağlı atomun hidrojen olduğunu gösterir.

İkinci Küçük Harf: Atomların molekülün ucundaki düzenleme şekli değişebilir. İkinci küçük harf, çift bağ içeren uç karbon üzerindeki atomların düzenini tanımlar. Harfler şu şekilde tanımlanır.

a: 2 klor atomu
b: 1 klor atomu ve 1 flor atomu
c: 2 flor atomu
d: 1 hidrojen atomu ve 1 klor atomu
e: 1 hidrojen atomu ve 1 flor atomu
f: 2 hidrojen atomu

R1234ze(Z)’deki küçük e harfi, çift bağa sahip uç karbon atomunun 1 hidrojen atomuna ve 1 flor atomuna bağlı olduğunu gösterir.

Parantezdeki Büyük Harf: Bazı durumlarda, kalan hidrojen atomlarını bağlamanın iki yolu vardır. (Z), hidrojen atomlarının çift karbon bağı ile aynı tarafta olduğunu gösterir. Z (zusammen), Almancada “birlikte” anlamına gelir. (E), hidrojen atomlarının çift karbon bağının zıt tarafında olduğunu gösterir. E (entgegen) Almancada “zıt” anlamına gelir. R1234ze(Z)‘nin sonundaki (Z), iki hidrojen atomunun karbon çift bağı ile aynı tarafta yer aldığını gösterir.

Sonuç olarak, R1234yf, R1234ze(E) ve R1234ze(Z) tamamen aynı tip ve sayıda atomdan yapılmış olsa da, atomların düzenlenme biçimlerindeki farklılık, onları farklı fiziksel özelliklere sahip üç farklı soğutkan yapar.•

KAYNAKÇA

[1] Anonim. Malzeme Bilgisi.
https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=111623
(29.08.2022’de erişildi).
[2] Stanfield, C. Decoding HFO Numbering. http://hvacrfundamentals.blogspot.com (29.08.2022’de erişildi).

ÖZGEÇMİŞ

Kadir İSA

1980 yılında Haydarpaşa Teknik Lisesi Makina Bölümünden mezuniyetinin ardından, lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimlerini sırasıyla
Gazi, İstanbul ve Sakarya Üniversitelerinin Makina Eğitimi/Makina Mühendisliği Bölümlerinde tamamlamış, bir yıl süreyle İngiltere ve ABD’de öğretim teknikleri ile İklimlendirme-Soğutma Teknolojisi alanlarında eğitim görmüştür. Değişik üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının İklimlendirme-Soğutma ile Makina Mühendisliği Bölümlerinde yaklaşık 30 yıl süreyle
soğutma-iklimlendirme alanında dersler vermiştir. ASHRAE (TC 3.3-Refrigerant Contaminant Control) ve Institute of Refrigeration (IOR) üyesidir. Temmuz 2022’de Düzce Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeliği’nden emekliye ayrılmıştır.

Tags: HFOKadir İsaSoğutkanlar
Paylaş4Paylaş1Tweet3Gönder

Son Haberler

İmbat, Çatı Tipi Klimalarıyla Küba’da

ODE Yalıtım Yönetim Kurulu Üyesi Ozan Turan: “İşimizin ve Hayatın Her Alanında Sınırlarımızı Aşmaya Odaklanıyoruz”

Form Endüstri Ürünleri’nde 2 Üst Düzey Atama

Soğuk Kış Aylarında Su Sayaçları ve Borular İzocam’a Emanet!

Avrupa Soğuk Zincir Konferansı 20-22 Mart 2023 Tarihleri Arasında Gerçekleştirilecek

Daikin’den Hayati İpuçları: Cebinizi Yakmadan Evinizi Isıtın

SOSİAD’dan Anket Sonuçları Paylaşım Toplantısı: İklim Değişikliği ve Bir İklim Paydaşı Olarak Soğutma Sanayinde Yeşil Dönüşüm

Alarko Carrier AR-GE Çalışmasıyla İnovasyon Ödülünü Kucakladı

Daikin’den Soğuk İklim Bölgeleri için Özel Tasarım Dış Ünite: VRV IV C+ Serisi

Buderus’tan Büyük Projeler için Çok Yönlü Çözüm: Logano Plus KB372

Haber Arşivi

  • Şubat 2023
  • Ocak 2023
  • Aralık 2022
  • Kasım 2022
  • Ekim 2022
  • Eylül 2022
  • Ağustos 2022
  • Temmuz 2022
  • Haziran 2022
  • Mayıs 2022
  • Nisan 2022
  • Mart 2022
  • Şubat 2022
  • Ocak 2022
  • Aralık 2021
  • Kasım 2021
  • Ekim 2021
  • Eylül 2021
  • Ağustos 2021

İletişim Bilgileri

Adres: Anadolu Caddesi No: 40 Tepekule İş Merkezi, Kat: 2/208 Bayraklı – İZMİR
Telefon: 0 232 486 07 01
GSM: 0530 412 70 83
Faks: 0 232 486 19 17
E-posta: essiad@essiad.org.tr
KEP adresi: essiadii@hs01.kep.tr

Kategoriler

  • Soğutma
  • Isıtma
  • İklimlendirme
  • Yalıtım
  • Otomasyon
  • Enerji

Kurumsal

  • Reklam
  • Abone Ol
  • KVKK Aydınlatma Metni
  • KVVK İşlenmesi Korunması Saklanması
  • Çerez Politikası
  • Veri Sahibi Başvuru Talep Formu
  • İletişim

© 2021 Soğutma Dünyası - Tüm Hakları Saklıdır | Web Tasarım ve Gelişitirme – seogezegeni.com & proji.com.tr

Sonuç Yık
Tüm Sonuçların Görüntüle
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • Haberler
    • Soğutma
    • Isıtma
    • İklimlendirme
    • Yalıtım
    • Otomasyon
    • Enerji
    • Mekanik Tesisat
    • Genel
  • Dergi
    • Kurullarımız
    • Makale Fihristi
      • Hakemli Makaleler
      • Bilimsel Makaleler
      • Konuk Yazarlar
    • Yazım Kuralları
    • Okur Anketi
  • Teknik Yayınlar
  • KVKK
    • KVKK Aydınlatma Metni
    • KVVK İşlenmesi Korunması Saklanması
    • Çerez Politikası
    • Veri Sahibi Başvuru Talep Formu
  • Reklam
  • Abone Ol
  • İletişim

© 2021 Soğutma Dünyası - Tüm Hakları Saklıdır | Web Tasarım ve Gelişitirme – seogezegeni.com & proji.com.tr

Welcome Back!

Aşağıdaki alandan giriş yapın

Şifremi unuttum? Hesap Oluştur

Yeni Hesap Oluştur!

Formu doldurun

Tüm alanlar gerekli Giriş Yap

Retrieve your password

Şifre Sıfırlamak için Email veya Kullanıcı adınızı girin!

Giriş Yap

Add New Playlist